|
оятларида душман билан келишиш қуйидаги ҳолатларда жоизлиги баён қилинган:
Биринчидан: Агар мусулмонлар кучли ва ғолиб бўлса ва душман ўзининг заифлигини, мағлуб бўлишини билиб, келишиш ҳақида таклиф киритса.
Иккинчидан: Бу иш мусулмонлар учун иззат ва ғалаба, кофирлар учун эса хорлик ва мағлубият келтирса. Пайғамбар с.а.в. шу нарсани Ҳудайбия сулҳида қисқача баён қилганлар:
а) Пайғамбар а.с. умрага боришларидан олдин Хайбар яҳудлари Пайғамбар а.с.га қарши уруш очиш учун Қурайш билан иттифоқ тузишга уринаётганларини билган эдилар. Бу сулҳ билан Қурайшни бундан четлатиш Пайғамбар с.а.в. учун бир ютуқ, ғалаба эди.
Шунинг учун Пайғамбар с.а.в.нинг Мадинага қайтганларидан кейинги дастлабки ишларидан бири Хайбарга ғазот қилиб, уни маҳв этишлари бўлди. Ундан олдинроқ Ҳудайбия сулҳи билан Қурайшни Хайбарга қўшилишдан четлатиб қўйгандилар.
Пайғамбар с.а.в. Ҳудайбиядан Мадинага қайтаётганларида йўлда у кишига мана бу оят нозил бўлди:
إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحاً مُّبِيناً
– „дарҳақиқат Биз сизга очиқ-равшан фатҳ — ғалаба ато этдик“. [48:1]
Демак, Ҳудайбия сулҳи ва ундан кейинги Хайбар устидан қозонилган ғалаба Пайғамбар с.а.в. учун очиқ ғолиблик бўлди. Бу сулҳда мусулмонлар учун жуда зўр азизлик, кофирлар учун эса ўта ёмон заифлик бор эди.
б) Араб қабилалари Қурайшдан қўрқиб, Муҳаммад с.а.в.нинг динига кирмасдилар. Пайғамбар с.а.в. шу сулҳ билан мана шу қўрқувга барҳам бердилар. Шунинг учун Хузоа ва бошқа кўпгина шахслару қабилалар Исломни қабул қилишди. Шу билан мусулмонларнинг қуввати, диннинг иззати ортди.
в) Душман билан тузилган бу сулҳ – келишув вақтинча эди. Чунки Исломда жиҳодни бекор қилиш ҳаром. Ҳаром бўлганда ҳам жуда катта жиноят. Юқорида айтиб ўтганларимиз – қуръоний ҳужжатлар шуни кўрсатиб турибди.
Шунингдек, бу вақтинчалик сулҳ муҳориб – жанг қилаётган кофирлар билан тузилганди. Улар ўзларининг ерларида ҳукмрон эдилар, мусулмонларнинг ерларини босиб олмагандилар. Шунинг учун бу сулҳда уларнинг босқинчиликларини эътироф этиш маъноси йўқ эди. Зеро, Ҳудайбия сулҳи Қурайш кофирлари билан тузилганди. У пайтда улар ҳали мусулмонлар фатҳ этмаган бир диёрда яшардилар. Бугунги кундаги Фаластиндаги яҳудлар билан
179-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208